Starten als zelfstandige in bijberoep

Meteen een misverstand wegwerken. Wie wil starten in bijberoep, moet zich aanmelden bij een ondernemingsloket. U kunt daar niet binnenstappen met de boodschap: ik wil zelfstandige in bijberoep worden. Om de eenvoudige reden dat “zelfstandige in bijberoep” geen aparte rubriek is. U moet dezelfde formaliteiten vervullen en aan dezelfde voorwaarden voldoen als een “echte” zelfstandige.

Toegegeven, dat ligt anders op het vlak van de sociale zekerheid voor zelfstandigen (zie gevolgen op sociaal vlak).

Wie mag een zelfstandig bijberoep starten?

Zelfstandig in bijberoep worden, wil zeggen dat u een nevenactiviteit begint. U beschikt dus over een hoofdactiviteit waarbij u minstens halftijds werkt. Aangezien de meeste werknemers de 38-uren werkweek volgen, is het bijgevolg nodig om tenminste 19 uur ingeschreven te zijn bij een werkgever.

Voor bepaalde categorieën gelden afzonderlijke bepalingen.

Onderwijzend personeel

U moet een onderscheid maken tussen contractuelen en statutair benoemden. Voor contractuelen geldt de gewone regeling d.w.z. minstens halftijds tewerkgesteld zijn. Voor vast benoemden geldt een minimum van 6/10 van een volledig uurrooster om zelfstandig in bijberoep te kunnen worden.

Ambtenaren

Wie minstens 200 dagen of 8 maanden per jaar werkt (en waarvan het aantal gepresteerde uren minstens gelijk is aan de helft van het aantal uren van een voltijdse betrekking), komt ook in aanmerking.

Opmerking

Ambtenaren moeten toelating vragen om een nevenactiviteit te mogen uitvoeren.

Zieken

Om binnen de ziekteverzekering een zelfstandig bijberoep te mogen starten, moet u minstens 66 % arbeidsongeschikt zijn én moet de uitkering die u ontvangt minstens gelijk zijn aan het minimumpensioen voor een alleenstaande zelfstandige.

Werkzoekenden

Zie apart artikel > Werkloosheid & zelfstandigen

Gepensioneerden

Gepensioneerden mogen (onbeperkt) bijverdienen als bijberoeper.

Zonder statuut

Wie over geen statuut beschikt, kan in principe met geen zelfstandig bijberoep starten. U kunt wel terugvallen op zogenaamde afgeleide sociale rechten en op die manier zelfstandige bijberoep worden. Dat is mogelijk voor gehuwden, weduwnaars of weduwen en studenten jonger dan 25 jaar.

Opmerking

Als de inkomsten uit uw nevenactiviteit in dit geval meer bedragen dan 6 815 euro op jaarbasis, wordt u niet langer beschouwd als iemand met een bijberoep maar met een zelfstandig hoofdberoep.

Starten in bijberoep – gevolgen op sociaal vlak

Ook “deeltijdse zelfstandigen” moeten aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen.

Om te kunnen genieten van vrijstelling of verminderde sociale bijdragen, moet u een attest voorleggen waaruit blijkt dat u over een hoofdactiviteit beschikt om legaal te kunnen bijverdienen of dat u recht hebt op een vervangingsinkomen. Zelfstandigen in hoofdberoep betalen behoorlijk wat sociale bijdragen (per kwartaal). Dat komt omdat er geen werkgever is die voor hen bijdraagt. Zoals dat voor werknemers en ambtenaren wel het geval is. Zelfstandigen betalen hun eigen sociale lasten.

Bijberoepers betalen ook sociale bijdragen. Met name 22 % op de gerealiseerde winst en wie minder dan 1 471 euro verdient, betaalt geen sociale bijdragen.

Weet ook dat u als zelfstandige in bijberoep, geen sociale rechten opbouwt. Ongeacht of u al dan niet sociale bijdragen betaalt. Uw nevenactiviteit zorgt niet voor een verhoogde uitkering bij ziekte of invaliditeit en ook niet voor een extra pensioen. Het gaat louter om solidariteitsbijdragen ten gunste van de sociale zekerheid der zelfstandigen.

Bijberoep starten – gevolgen op fiscaal vlak

Hoe zit het met bijverdienen en belastingen?

U wordt zwaar(der) belast. Inkomsten uit bijverdiensten worden aan uw andere inkomsten toegevoegd. In de praktijk komen ze bovenop uw ander inkomen en daarmee in de hoogste belastingschijf. Als uw inkomsten (brutoloon) uit uw hoofdactiviteit meer dan 12 470 euro bedragen, gaat het om 40 % belastingen. Verdient u meer dan 38 080 euro, dan betalen bijberoepers 50 % belastingen – een vennootschap buiten beschouwing gelaten.

Om de winst te drukken – en daarmee de te betalen belastingen – proberen mensen zoveel mogelijk kosten eigen aan het zelfstandige bijberoep in te brengen. Daar is niets mis mee, voor zover u niet probeert om verliezen in te brengen. De belastingcontroleur is als de dood voor het compenseren van verlies uit een zelfstandige (neven)activiteit met andere beroepsinkomsten of die van uw partner. Wat in dat geval volgt, is hoedanook een belastingcontrole en een moeilijke discussie met de controleur.

Een discussie die u moeilijk kunt winnen en al zeker niet als u geen volledige of online boekhouding voert of kiest voor online factureren.

Het is beter om uw aangifte als ZIB of als starter te (laten) optimaliseren door bijvoorbeeld kosten te spreiden in de tijd aan de hand van afschrijvingen.